Wydawca treści
Biegi na orientację
Lubisz biegać, ale znudziło ci się bicie rekordów prędkości? Spróbuj czegoś nowego. W biegach na orientacje równie ważna co sprawne nogi i płuca jest głowa.
O co chodzi w biegu na orientację? O jak najszybsze przebycie określonej trasy wyznaczonej punktami kontrolnymi. Którędy zawodnik pokona dystans pomiędzy kolejnymi punktami, zależy tylko od niego: jego sprawności poruszania się w terenie, zmysłu orientacji i strategii. Do pomocy ma - coraz bardziej zapomniane w dzisiejszych czasach nawigacji satelitarnych - mapę i kompas. Żeby ukończyć zawody, musi zaliczyć wszystkie punkty w odpowiedniej kolejności. Swoją obecność w tych miejscach potwierdza na karcie startowej lub, coraz częściej, na specjalnym chipie.
Historia z armią w tle
Biegi na orientację wywodzą się ze Skandynawii. Pierwsze zawody zorganizowano jeszcze w XIX w. w Norwegii. Początkowo dyscyplina cieszyła się niewielkim zainteresowaniem i startowali w niej głównie wojskowi. Dla cywilów, w czasach gdy sport nie był tak popularny, jak dziś, pokonanie dwudziestokilometrowych tras było zbyt wielkim wyzwaniem. Dopiero kiedy skrócono dystans orienteering stał się popularniejszy wśród amatorów. W latach trzydziestych XX w. rozegrano pierwsze zawody międzynarodowe, a po drugiej wojnie światowej biegi na orientację zaczęto uprawiać poza Skandynawią, w 1961 r. powstała Międzynarodowa Federacja Sportów na Orientację, a pięć lat później odbyły się pierwsze mistrzostwa świata.
Dziś ten sport wciąż najpopularniejszy jest w Europie. Nieco mniejszym zainteresowaniem cieszy się w Ameryce Północnej, Wschodniej Azji i Australii.
Chociaż jest dyscypliną olimpijską, nigdy nie znalazł się w programie igrzysk. I pewnie długo nie znajdzie. Biegów na orientację w zasadzie nie sposób pokazać w telewizji ze względu na zbyt rozległy teren rozgrywania zawodów. Z tego samego powodu oraz tego, że biegi zazwyczaj organizowane są w lesie, trudno oczekiwać tłumu kibiców. Pomimo tej niemedialności, popularność orienteeringu rośnie, a na największych zawodach startuje nawet 25 tys. biegaczy. To liczba porównywalna z frekwencją na największych maratonach na świecie.
O co w tym chodzi?
W biegu na orientację bardzo ważna jest mapa, ale nieco inna od tych używanych podczas leśnych wędrówek. Podstawowa różnica polega na tym, że lasy oznaczone są na niej różnymi odcieniami zieleni. Im ciemniejszy kolor, tym gęstszy las, a więc poruszanie się w nim trudniejsze. Takie oznaczenia pomagają zdecydować czy lepszym rozwiązaniem będzie bieg najkrótszą trasą przez gęstwinę, czy lepiej trochę nadłożyć drogi i pokonać trasę przez rzadsze zarośla.
Reszta oznaczeń przypomina te powszechnie używane. Niebieskie elementy to obiekty wodne: rzeki, strumienie, jeziora, bagna czy studnie. Brązowe poziomnice obrazują ukształtowanie terenu: góry, pagórki, muldy, jary itp. Czarne znaczki pokazują charakterystyczne obiekty, np. głazy, myśliwskie ambony czy np. jaskinie.
Skala map używanych w orienteeringu jest dużo mniejsza niż turystycznych, zwykle 1:15000 lub 1:10000 (1 cm na mapie odpowiada 150 lub 100 metrom w terenie), a w wypadku biegów sprinterskich - nawet mniej niż 1:5000. Oczywiście nie obejdzie się tez bez kompasu. To dzięki niemu można ustawić mapę względem północy, a także przemieszczać się pomiędzy punktami kontrolnymi na azymut.
Punkty kontrolne podczas biegu na orientację oznaczone są tzw. lampionami. To biało-pomarańczowy lub biało-czerwony znacznik w kształcie sześcianu. Każdy z punktów ma swój kod.
wyposażony jest też w perforator, za pomocą którego uczestnik oznacza kartę startową lub, coraz częściej, elektryczny czujnik, który rejestruje chip zawodnika.
Naturalnie w lesie
Najpopularniejszym biegiem na orientację jest bieg klasyczny (nazywany też długim). W równym stopniu sprawdza on techniki orientacji, co sprawność i wytrzymałość zawodnika. Pokonanie trasy zajmuje zwycięzcom około 75-90 minut. Biegi średniodystansowe nastawione są przede wszystkim na dobrą nawigację. Najlepsi kończą je mniej więcej w pół godziny. W biegu sztafetowym wygrywa ta - najczęściej trzyosobowa - drużyna, której zawodnicy po kolei zaliczą jak najszybciej i bezbłędnie swoje trasy. Organizuje się także biegi sprinterskie, nocne, długodystansowe czy punktowe, w których trzeba w określonym czasie zaliczyć jak najwięcej punktów kontrolnych.
Naturalnym terenem do uprawiania biegów na orientację są lasy. Dlatego też Lasy Państwowe postanowiły przyjść z pomocą miłośnikom tej dyscypliny. W 2011 r. Ogólnopolski Komitet Organizacyjny Biegu na Orientację Leśników przedstawił koncepcję Zielonego Punktu Kontrolnego. Chodzi o zainstalowanie w lasach lub parkach stałych punktów kontrolnych, które umożliwiłyby bieg w dowolnym czasie. Takie standaryzowane punkty mają logo właściciela, zarządcy terenu lub sponsora, plakietki z symbolem orienteeringu, kasownik (perforator) kart kontrolnych oraz kod kreskowy umożliwiający elektroniczne potwierdzenie obecności zawodnika. Do tego zarządcy terenu przygotowują znormalizowane mapy do orienteeringu, które uczestnicy biegu będą np. mogli ściągnąć z internetu.
Do tej pory powstało ponad czterdzieści projektów Zielonych Punktów Kontrolnych w Lasach Państwowych. Są takie na terenie nadleśnictw: Krynki, Bytów, Przedborów, Olsztynek, Wieruszów, Maskulińskie, Spychowo, Brynek, Gdańsk, Mielec, Strzebielino, Hajnówka, Lipka, Woziwoda, Miękinia, Elbląg, Dojlidy, Solec Kujawski, Supraśl, Krasnystaw i Augustów. Ich wykaz można znaleźć na stronie www.zielonypunktkontrolny.pl.
Najnowsze aktualności
VIII Edycja Europejskiego Tygodnia Zrównoważonego Rozwoju 2021
VIII Edycja Europejskiego Tygodnia Zrównoważonego Rozwoju 2021
Dziś z troską o jutro.
To ogólnoeuropejskie wydarzenie promujące zrównoważony rozwój na świecie oraz Cele zrównoważonego rozwoju ONZ (CZR). W tym roku, w dniach 20 – 26 września 2021. To już ósma edycja tego wydarzenia.
Zaczęło się od lasów
Idea zrównoważonego rozwoju pojawiła się w początkach XVIII wieku. Hans Carl von Carlowitz, wysokiej rangi niemiecki urzędnik, dostrzegł wówczas kryzys związany z wyczerpywaniem się zasobów leśnych. Ówczesna Saksonia (historyczne państwo w dzisiejszych Niemczech) borykała się z brakiem drewna niezbędnego w hutnictwie do wytapiania metali. Pod topór szły miejscowe lasy, co szybko spowodowało wylesienie tamtejszych terenów. w związku z tym zaczęto sprowadzać surowiec z innych regionów Niemiec, gdzie z czasem pojawił się ten sam problem.
Carlowitz dostrzegł potrzebę odpowiedzialnego gospodarowania zasobami leśnymi i opisał normy związane z trwałością pozyskiwania drewna. To one stały się podwaliną zrównoważonego leśnictwa , które zakłada wycinanie tylko tylu drzew, ile może później w danym miejscu urosnąć. Dzięki temu las stale się odnawia. Model ten jest stosowany do dziś. Dzięki staraniom organizacji międzynarodowych wykorzystuje się go także w innych dziedzinach gospodarki.
Idea zrównoważonego rozwoju formowała się przez wieki.
Człowiek jest zależny od środowiska naturalnego i terenów leśnych, stąd też w wielu momentach historii, niezależnie od siebie, na różnych kontynentach rozwijała się myśl o zrównoważonym korzystaniu z zasobów natury. Doświadczenia międzynarodowe ostatnich 30 lat pokazują, jak duże ma ona znaczenie w obliczu wyzwań współczesnego świata w kontekście zarządzania zasobami naturalnymi, ludzkimi i gospodarczymi.
Agenda 2030 – co chcemy osiągnąć?
Agenda na Rzecz Zrównoważonego Rozwoju 2030 została jednogłośnie przyjęta przez 193 państwa członkowskie ONZ podczas szczytu w Nowym Jorku odbywającego się we wrześniu 2015 roku.
Dokument określa 17 celów i 169 zadań, które mają w ciągu najbliższych 15 lat doprowadzić do wyeliminowania ubóstwa oraz sprawić, aby świat w przyszłości był bardziej zrównoważony.
Dla porównania, poprzednia agenda zawierała 8 milenijnych celów i 21 zadań. Różnica jednak jest taka, że poprzedni dokument był tworzony przez grono ekspertów za zamkniętymi drzwiami. Natomiast 17 obecnych celów to wynik procesu negocjacyjnego państw oraz udziału w nim społeczeństwa obywatelskiego. Wcześniej główny nacisk kładziono na aspekt społeczny, podczas gdy obecnie uwzględnia się także zagadnienia dotyczące wzrostu gospodarki, ochrony środowiska (m. in. cel 15, który obejmuje wytyczne dotyczące lasów), a także społeczeństwa. Do lasów można zresztą odnieść każdy z 17 celów.
Cel 15. Życie na lądzie
Jednym z istotnych czynników warunkujących życie na Ziemi jest różnorodność biologiczna: genetyczna, gatunkowa i ekosystemowa.
Imponująca liczba ok.2 mln opisanych i skatalogowanych gatunków, w większości żyjących na lądzie – tych od mikroskopijnej bakterii glebowej po mamutowce olbrzymie – wciąż nie jest ostateczna. Naukowcy szacują, że nadal 86% gatunków lądowych czeka na odkrycie.
Różnorodność organizmów i niezliczone powiązania między nimi zapewniają równowagę biosfery i jej prawidłowe funkcjonowanie. Działalność człowieka zaburza jednak tę równowagę i może zagrozić dalszemu rozwojowi życia na Ziemi.
Czy wiesz, że ponad 80% wszystkich poznanych gatunków roślin i zwierząt żyjących na lądzie jest związanych z lasami?
Najważniejszymi wyzwaniami, które należy podjąć dla ochrony życia na lądzie, są:
- ochrona i zrównoważone użytkowanie kluczowych dla życia na Ziemi ekosystemów leśnych, mokradeł oraz terenów górskich;
- zahamowanie tempa wymierania rzadkich gatunków zwierząt i roślin;
- zwalczanie kłusownictwa i handlu chronionymi gatunkami;
- zapobieganie wprowadzaniu obcych gatunków zagrażających miejscowej florze i faunie;
- zahamowanie globalnego procesu wylesiania;
- przeciwdziałanie pustynnieniu i degradacji gleb.
Więcej informacji szukaj na stronie Ministerstwa Klimatu i Środowiska oraz https://esdw.eu/
