Asset Publisher
Nasze lasy
Nadleśnictwo Spała prowadzi trwale zrównoważoną gospodarkę leśną na ponad 15,5 tys. ha, a swym zasięgiem terytorialnym obejmuje 454,40km2. Dodatkowo na zlecenie Starostwa Powiatowego w Tomaszowie Mazowieckim pracownicy nadleśnictwa prowadzą nadzór nad lasami nie stanowiącymi własności skarbu państwa na obszarze ponad 2,2 tys. ha.
Tereny Nadleśnictwa Spała rozpościerają się na malowniczej równinie piotrkowskiej, w dolinie rzeki Pilicy, która jest szczególnie bogata w kompleksy leśne. Tereny nadleśnictwa cechują się niewielkim zróżnicowaniem rzeźby terenu. Jest to teren równinny, na którym występują lokalne wzniesienia i pagórki, które osiągają wysokość około 190-200m n.p.m.
Ciekawym elementem terenu jest dolina rzeki Pilicy, która przepływając przez gminę Inowłódz jest granicą rzeźby lodowcowej i przedlodowcowej Polski. To właśnie tam znajdują się najniżej położone tereny Nadleśnictwa o wysokości 143 m n.p.m.
Największym znaczeniem dla obecnego ukształtowania rzeźby terenu oraz budowy geologicznej Nadleśnictwa Spała, miał maksymalny stadiał zlodowacenia środkowo – polskiego. To właśnie z tego okresu wywodzą się najmłodsze na opisywanym terenie osady i formy glacjalne. Na terenie nadleśnictwa można wydzielić następujące jednostki geomorfologiczne:
- wysoczyznę morenową,
- obszary występowania utworów wodnolodowcowych (zandry),
- obszary aluwialnych dolin Pilicy z tarasami: zalewowymi, erozyjnymi i wydmowymi.
Bogactwo gatunkowe lasów (biocenoza) nierozerwalnie związane jest z biotopem, tworząc razem ekosystem leśny. W związku z dużą różnorodnością ekosystemów leśnych wyróżniono kilkanaście typów siedliskowych lasu.
Na terenie nadleśnictwa występuje 12 typów siedliskowych lasu. Na żyznych glebach występują siedliska lasowe, które mają bogatą szatę rośliną i zbudowane są głownie z drzew liściastych. Na siedliskach borowych w Nadleśnictwie Spała króluje sosna.
Oprócz siedlisk typowo leśnych oraz borowych wyróżniamy siedliska mieszane, w których sosna jest również gatunkiem głównym, jednakże duży udział mają tu też gatunki liściaste. Są to głównie: dąb bezszypułkowy i szypułkowy, brzoza brodawkowata oraz buk zwyczajny.
Oprócz drzew na biocenozę ekosystemu leśnego składa się wiele gatunków roślin oraz grzybów występujących w runie leśnym spalskich lasów. Spośród ich dużego bogactwa na terenie nadleśnictwa występuje wiele gatunków objętych ochroną gatunkową.
Najciekawsze z nich to: smardz, szmaciak gałęzisty, porosty z rodziny brodaczkowate, orlik pospolity, grążel żółty i grzybienie białe występujące na stawach starorzecza Pilicy, a także wawrzynek wilczełyko oraz wierzba borówkolistna. Ponadto na terenie Nadleśnictwa Spała występuje wiele okazałych pojedynczych drzew oraz ich grup, które mają miano pomników przyrody.
Także świat zwierząt na obszarze lasów spalskich jest bogaty i zróżnicowany. Gromada ssaków reprezentowana jest przez główne polskie gatunki łowne: jelenia, sarnę, dzika, daniela, zająca, lisa, jenota, borsuka, kunę, norkę, tchórza i piżmaka. Na terenie nadleśnictwa występuje również wiele chronionych owadów, płazów, gadów, ptaków oraz ssaków. Do najciekawszych możemy zaliczyć: kumaka nizinnego(płazy), traszki grzebieniastą oraz zwyczajną (gady), błotniaki, bociana czarnego, świstuna (ptaki), liczne nietoperze z rodziny mroczkowatych gniazdujące w bunkrach, gronostaja oraz łasicę.
Asset Publisher
Klucie u bocianów czarnych
Klucie u bocianów czarnych
Etap klucia podsumował dla nas prof. Piotr Zieliński.
Fermina3 w bieżącym sezonie złożyła 5 jaj, z których wykluły się 4 pisklęta. Piąte jajo okazało się niezalężone. Rokrocznie kilka procent gniazd bocianów czarnych zawiera niezalężone jaja, zatem nie ma w tym niczego nadzwyczajnego.
Wysiadywanie czterech wyklutych jaj trwało średnio prawie 31 dni. Pierwsze pisklę w naszym gnieździe wykluło się 19 maja a ostatnie (czwarte) 22 maja – 70 h później. Zatem to ostatnie jest o prawie 3 dni młodsze od najstarszego i w związku z tym jest od najstarszego znacznie mniejsze i słabsze. Klucie wszystkich piskląt było rozciągnięte na wiele dni i dlatego mówimy w tym przypadku o kluciu asynchronicznym.
U wielu innych gatunków ptaków, głównie zagniazdowników, klucie piskląt jest synchroniczne – wszystkie pisklęta wykluwają się w krótkim okresie. Wszystkie są podobnej wielkości i wszystkie są na podobnym etapie rozwoju. Przykładem takiego gatunku jest głuszec. Kura głuszca składa od 5 do 12 jaj, z których po około 25 dniach synchronicznie (w ciągu kilkudziesięciu minut) wykluwają się wszystkie pisklęta. Kura bez pomocy samca opiekuje się przez ponad dwa miesiące całą gromadką swojego potomstwa – wodzi pisklęta i broni je przed drapieżnikami. Jest to możliwe jedynie w sytuacji gdy pisklęta są na podobnym etapie rozwoju i mogą pod wodzą samicy jednocześnie opuścić gniazdo.
To, czy pisklęta z jednego zniesienia wyklują się jednocześnie czy kolejno po sobie w dłuższym okresie czasu, zależy od momentu rozpoczęcia inkubacji. Jeśli inkubacja rozpoczęła się po złożeniu ostatniego jaja pisklęta klują się synchronicznie. Natomiast rozpoczęcie inkubacji (trwałego wysiadywania) przed złożeniem ostatniego jaja w zniesieniu powoduje asynchroniczne klucie piskląt. U bocianów czarnych trwałe wysiadywanie rozpoczyna się po złożeniu drugiego jaja, bez względu na to, czy w zniesieniu są 2 jaja czy 6 jaj. Ponieważ pisklę musi rozwijać się około 31 dni, efektem jest znaczne rozciągnięcie okresu klucia, tym większe im więcej jest jaj w zniesieniu.
Asynchroniczne klucie jest rodzicielską strategią dostosowania liczby i jakości potomstwa do zasobów pokarmowych dostępnych dla piskląt w okresie największego zapotrzebowania na pokarm. Dopasowanie liczby potomstwa do dostępności pokarmu jest uzyskiwane poprzez redukcję liczby piskląt w lęgu. W przypadku asynchronicznego wylęgu najmniejsze pisklę lub pisklęta otrzymają od rodziców mniej pokarmu i giną. Przetrwają tylko w latach obfitujących w pokarm. Eliminacja najmniejszych piskląt odbywa się zwykle poprzez śmierć głodową w wyniku rywalizacji z większym rodzeństwem o pokarm. Tak jest u większości gatunków ptaków. Dodatkowo u niektórych gatunków mogą występować inne mechanizmy eliminacji nadmiarowych piskląt. U bocianów występuje fakultatywne dzieciobójstwo, a u ptaków szponiastych występuje fakultatywne lub obligatoryjne zabijanie słabszego rodzeństwa przez większe pisklęta z lęgu. Na przykład u rybołowa i bielika występuje fakultatywne rodzeństwobójstwo – do zabicia młodszego rodzeństwa przez starsze dochodzi tylko w niektórych lęgach. Natomiast u orlików występuje obligatoryjne rodzeństwobójstwo – mimo składanych dwóch jaj z gniazda wylatuje z reguły tylko jedno pisklę. Skrajnym przykładem gatunku stosującego obligatoryjne rodzeństwobójstwo jest orzeł czarny z Afryki. U tego gatunku na 200 zniesień z dwoma jajami zaledwie z jednego gniazda wyleciały dwa pisklęta.
Załączony filmik przedstawia zmianę rodziców na naszym gnieździe bocianów czarnych. Następnie Florentino karmi dwa trzydniowe pisklęta małymi rybami, a o 08:13:08 widać początek klucia czwartego pisklęcia. Pęka skorupa jaja i po chwili widać już głowę najmłodszego pisklęcia.
Bociany Czarne Online (2016-2022) to projekt edukacyjny Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Łodzi we współpracy z Uniwersytetem Łódzkim - Wydziałem Biologii i Ochrony Środowiska. Opiekunem merytorycznym jest prof. Piotr Zieliński. W pracach terenowych uczestniczyli Bartosz Janic, Piotr Zieliński, Michał Strawiak i leśnicy z RDLP w Łodzi. Obserwuj niesamowity gatunek - nadajemy prosto z gniazda na dębie w woj. łódzkim (dokładna lokalizacja objęta tajemnicą).
Ważne daty:
7.04.2022 godz. 15:35 - przylot samca, Florentino
8.04.2022 godz. 18:27 - przylot samicy
8.04.2022 godz. 18:47 - spotkanie pary sezonu 2022
16.04.2022 godz. 00:31:58 - pierwsze jajo
17.04.2022 godz. 23:41:7 - drugie jajo
19.04.2022 godz. 23:05:6 - trzecie jajo
22.04.2022 godz.1:33 - czwarte jajo
24.04.2022 Fermina3 o godz. 03:31 zniosła piąte jajo, które zaprezentowała po raz pierwszy o 03:34
19.05.2022 godz. 10:38 klucie 1 pisklaka
19.05.2022 godz. 11:28 klucie 2 pisklaka, zginął
20.05.2022 godz. 12:25 klucie 3 pisklaka
22.05.2022 godz. 8:14 klucie 4 pisklaka
Oczywiście godziny klucia oznaczają moment, w którym obserwatorzy mogli potwierdzić wyklucie pisklaka. Klucie trwa kilkadziesiąt minut.
Uwaga! Przekaz na żywo z gniazda bocianów czarnych może zawierać sceny drastyczne dla młodego widza.
informacja: prof. Piotr Zieliński
Katedra Ekologii i Zoologii Kręgowców, Wydział Biologii i Ochrony Środowiska, Uniwersytet Łódzki
