Asset Publisher
Rezerwaty Przyrody
Rez. Gać Spalska/Fot. Mateusz Pawelec
Rez. Małecz/Fot. Piotr Socha
Rez. Żądłowice/Fot. Mateusz Pawelec
Rez. Spała/ Fot. Mateusz Pawelec
Na obszarze zarządzanym przez nadleśnictwo Spała znajduje się 7 rezerwatów przyrody o łącznej powierzchni 651,16 ha. Wszystkie rezerwaty są rezerwatami leśnymi, których celem ochrony jest zachowanie cennych i rzadkich zbiorowisk leśnych, w których występują bardzo rzadkie oraz zagrożone wymarciem gatunki roślin. Rezerwat „Rawka” znajdujący się w Programie Ochrony Przyrody Nadleśnictwa Spała jest obszarem chronionym położonym na terenie Nadleśnictwa Skierniewice graniczącym z Nadleśnictwem Spała.
Rezerwat „Kruszewiec"
Rezerwat został powołany zarządzeniem Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego z dnia 19 kwietnia 1979 roku. Ostatnim aktem prawnym jest zarządzenie Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Łodzi z dnia 10 marca 2010 roku. Jego powierzchnia wynosi 81,54 ha. Celem ochrony rezerwatu jest zachowanie grądu i boru mieszanego z udziałem jodły na granicy jej zasięgu. Obecnie obowiązujący plan ochrony opisuje jedno zbiorowisko subkontynentalnego grądu. Odnotowano tutaj 225 gatunków roślin naczyniowych. Plan ochrony ponadto opisuje 3 gatunki płazów, 28 gatunków ptaków, 12 gatunków ssaków.
Został powołany zarządzeniem Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 12 sierpnia 1987 roku. Ostatnim aktem prawnym jest zarządzenie Nr 15/2010 Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Łodzi z dnia 11 lutego 2010 roku . Jego powierzchnia wynosi 9,15 ha, z czego 2,09 ha podlega ochronie ścisłej. Celem ochrony rezerwatu jest zachowanie stanowiska różanecznika żółtego Rhododendron luteum oraz zbiorowisk boru mieszanego i wilgotnego. Bór mieszany obejmuje niemal całą powierzchnię rezerwatu. Stwierdzono tu 106 gatunków roślin naczyniowych, 19 gat. mszaków, 1 gat. płaza i gada, 28 gat. ptaków, 13 gat. ssaków.
Został powołany zarządzeniem nr 321 Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego z dnia 30 września 1958 roku. Ostatnim aktem prawnym jest zarządzenie Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Łodzi z dnia 31 grudnia 2014 roku. Jego powierzchnia wynosi 102,70 ha, z czego 38,36 ha podlega ochronie ścisłej. Celem ochrony rezerwatowej pozostaje zachowanie ze względów naukowych i dydaktycznych położonego nad rzeką Pilicą fragmentu lasu mieszanego o charakterze naturalnym z udziałem jodły występującej w pobliżu granicy zasięgu. Obecnie obowiązujący plan ochrony stwierdza obecność kilkunastu zespołów. Z grupy zbiorowisk leśnych są to: grąd subkontynentalny, łęg jesionowo-olszowy ols porzeczkowy wikliny. Spośród zbiorowisk nieleśnych odnotowano liczne zbiorowiska z klas: szuwarów, zbiorowisk łąkowych i pastwiskowych zbiorowisk nitrofilnych bylin i pnączy, nitrofilnych zespołów terofitów nadwodnych oraz muraw napiaskowych. Stwierdzono tu 325 gatunków roślin naczyniowych, 15 gat. mszaków, 6 gat. płazów, 3 gat. gadów, 43 gat. ptaków, 22 gat. ssaków.
Rezerwat przyrody Starodrzew Lubochniański został powołany zarządzeniem Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 25 czerwca 1990 roku. Ostatnim aktem prawnym jest zarządzenie Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Łodzi z dnia 10 marca 2010 roku Jego powierzchnia wynosi 22,38 ha. Celem ochrony rezerwatu jest zachowanie starodrzewu sosnowo-dębowego, mającego duże wartości krajobrazowe. Odnotowano tutaj 148 gatunków roślin naczyniowych, 1 gat. płaza, 25 gat. ptaków, 12 gat. ssaków.
Został powołany zarządzeniem Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego z dnia 5 października 1968 roku. Ostatnim aktem prawnym jest zarządzenie Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Łodzi z dnia 17 czerwca 2010 roku Jego powierzchnia wynosi 241,19 ha. Celem ochrony rezerwatu jest zachowanie ze względów naukowych i dydaktycznych mozaiki ekosystemów leśnych: olsów, borów sosnowych, łęgów i grądów, występujących w związku z istniejącym układem warunków hydrologicznych. Według obowiązującego planu ochrony występują tu następujące zespoły roślinne: łęg jesionowo-olszowy, ols porzeczkowy, grąd subkontynentalny, bór wilgotny, suboceaniczny bór sosnowy świeży, subkontynentalny bór mieszany ; szereg nieleśnych zbiorowisk z klas: szuwarów, torfowisk przejściowych. Stwierdzono tu 195 gatunków roślin naczyniowych, 55 gat. mszaków, 22 gatunków żądłówek, 86 gatunków muchówek, 3 gat. płazów, 1 gat. gada, 49 gat. ptaków, 14 gat. ssaków.
Asset Publisher
Naukowo w Spale
Naukowo w Spale
W dniu 27 czerwca 2022 roku miał miejsce wykład oraz zajęcia terenowe obejmujące zagadnienia dotyczące „Szaty roślinnej Nadleśnictwa Spała w perspektywie zmian klimatycznych”. Zajęcia zorganizowało Nadleśnictwo Spała we współpracy z miejscowym kołem Polskiego Towarzystwa Leśnego. Całość prowadził dr hab. Marcin Kiedrzyński z Katedry Biogeografii, Paleoekologii i Ochrony Przyrody Wydziału Biologii i Ochrony Środowiska Uniwersytetu Łódzkiego.
W ramach wykładu została przedstawiona geneza i specyfika szaty roślinnej Lasów Spalskich, a także uwarunkowania ekologiczne mające wpływ na kształtowanie i przemiany miejscowej flory. Zaprezentowane zostały również prawdopodobne warianty przekształceń zbiorowisk roślinnych ze względu na zmiany klimatyczne w perspektywie najbliższych kilkudziesięciu lat. Przewidywane kierunki zmian wskazują na stopniowe zwiększanie udziału dębu bezszypułkowego w miejscowych drzewostanach przy jednoczesnym ustępowaniu takich gatunków jak sosna pospolita i świerk pospolity, a w dalszej perspektywie również buk i jodła. Ciekawym zagadnieniem było omówienie tematyki związanej z miejscami (tzw. refugia), gdzie przemiany roślinności i ustępowanie gatunków postępują znacznie wolniej, a także istnieje prawdopodobieństwo zachowania roślinności w lokalnych wariantach mimo zachodzących wokół zmian. Podczas zajęć w terenie uczestnicy byli w miejscu występowania rosiczki okrągłolistnej (Drosera rotundifolia) oraz żurawiny błotnej (Vaccinium oxycoccos) i wełnianki pochwowatej (Eriophorum vaginatum). Następnie oglądano płat roślinności charakterystyczny dla dąbrowy świetlistej Potentillo albae-Quercetum, gdzie udało się znaleźć m.in. miodownika melisowatego (Melittis melissophyllum), kosmatkę gajową (Luzula luzuloides), zerwę kłosową (Phyteuma spicatum) i dzwonek brzoskwiniolistny. Na koniec zajęć uczestnicy odwiedzili jedyne znane w Lasach Spalskich stanowisko pluskwicy europejskiej (Cimicifuga europaea), gatunku reliktowego związanego z dawnymi lasami liściastymi. W pobliżu stanowiska pluskwicy udało się również zobaczyć kwitnącą lilię złotogłów (Lilium martagon), pierwiosnkę lekarską (Primula veris) i fiołka przedziwnego (Viola mirabilis).
W zajęciach wzięło udział 19 pracowników Nadleśnictwa Spała.
Tekst i zdj.: Radosław Trzciński
