Wydawca treści
Polskie lasy
fot. Paweł Fabijański
fot. Paweł Fabijański
fot. Paweł Fabijański
Polska jest w europejskiej czołówce, jeśli chodzi o powierzchnię lasów. Zajmują one 29,2 proc. terytorium kraju, rosną na obszarze 9,1 mln ha. Zdecydowana większość to lasy państwowe, z czego prawie 7,6 mln ha zarządzane jest przez Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe.
W Polsce lasów wciąż przybywa. Lesistość kraju zwiększyła się z 21 proc. w roku 1945 do 29,2 proc. obecnie. Od roku 1995 do 2011 powierzchnia lasów zwiększyła się o 388 tys. ha. Podstawą prac zalesieniowych jest „Krajowy program zwiększania lesistości", zakładający wzrost lesistości do 30 proc. w 2020 r. i do 33 proc. w 2050 r. Lasy Polski są bogate w rośliny, zwierzęta i grzyby. Żyje w nich 65 proc. ogółu gatunków zwierząt.
Lasy rosną w naszym kraju na glebach najsłabszych, głównie z powodu rozwoju rolnictwa w poprzednich wiekach. Wpływa to na rozmieszczenie typów siedliskowych lasu w Polsce. Ponad 55 proc. powierzchni lasów zajmują bory. Na pozostałych obszarach występują siedliska lasowe, głównie mieszane. Ich niewielką część stanowią olsy i łęgi – niewiele ponad 3 proc.
W latach 1945-2011 powierzchnia drzewostanów liściastych na terenach PGL LP wzrosła z 13 do ponad 28,2 proc.
Na terenach nizinnych i wyżynnych najczęściej występuje sosna. Rośnie ona na 64,3 proc. powierzchni leśnej w PGL LP oraz na 57,7 proc. lasów prywatnych i gminnych. W górach przeważa świerk (zachód) oraz świerk z bukiem (wschód). Dominacja sosny wynika ze sposobu prowadzenia gospodarki leśnej w przeszłości. Kiedyś monokultury (uprawy jednego gatunku) były odpowiedzią na duże zapotrzebowanie przemysłu na drewno. Takie lasy okazały się jednak mało odporne na czynniki klimatyczne. Łatwo padały również ofiarą ekspansji szkodników.
W polskich lasach systematycznie zwiększa się udział innych gatunków, głównie liściastych. Leśnicy odeszli od monokultur – dostosowują skład gatunkowy drzewostanu do naturalnego dla danego terenu. Dzięki temu w latach 1945-2011 powierzchnia drzewostanów liściastych na terenach PGL LP wzrosła z 13 do ponad 28,2 proc. Coraz częściej występują dęby, jesiony, klony, jawory, wiązy, a także brzozy, buki, olchy, topole, graby, osiki, lipy i wierzby.
W naszych lasach najczęściej występują drzewostany w wieku od 40 do 80 lat. Przeciętny wiek lasu wynosi 60 lat. Coraz więcej jest drzew dużych, liczących ponad 80 lat. Od końca II wojny światowej ich powierzchnia wzrosła z 0,9 mln ha do prawie 1,85 mln ha.
Raporty o stanie lasów w Polsce
Najnowsze aktualności
Nowe stanowisko zagrożonego goździka sinego
Nowe stanowisko zagrożonego goździka sinego
Goździk siny na nowym stanowisku na terenie Nadleśnictwa Poddębice RDLP w Łodzi.
Goździk siny na nowym stanowisku na terenie Nadleśnictwa Poddębice RDLP w Łodzi.
Goździk siny na nowym stanowisku na terenie Nadleśnictwa Poddębice RDLP w Łodzi.
Goździk siny na nowym stanowisku na terenie Nadleśnictwa Poddębice RDLP w Łodzi.
Goździk siny na nowym stanowisku na terenie Nadleśnictwa Poddębice RDLP w Łodzi.
Goździk siny na nowym stanowisku na terenie Nadleśnictwa Poddębice RDLP w Łodzi.
Goździk siny na nowym stanowisku na terenie Nadleśnictwa Poddębice RDLP w Łodzi.
Goździk siny na nowym stanowisku na terenie Nadleśnictwa Poddębice RDLP w Łodzi.
Leśnicy RDLP w Łodzi odnaleźli nowe, nieopisane dotychczas, stanowisko goździka sinego – gatunku zagrożonego wyginięciem.
Goździk siny Dianthus gratianopolitanus podlega ochronie ścisłej i wymaga ochrony czynnej. Wg Polskiej Czerwonej Księgi Roślin (2014) na terenie naszego kraju opisano 36 stanowisk tej rośliny. Większość z nich ma już jednak znaczenie tylko historyczne. Zostało prawdopodobnie jedynie 14. Goździk siny jest gatunkiem bardzo wrażliwym. Przegrywa konkurencję z innymi roślinami runa, ginie wskutek postępującej sukcesji, zacienienia przez warstwę podszyt i zwarcie drzewostanu, a wielokrotnie – w wyniku błędów lub nieświadomej działalności człowieka.
Na terenie RDLP w Łodzi jeszcze pod koniec XX wieku podawany był z 10 lokalizacji. Do dzisiaj, wg Czerwonej Księgi Roślin Województwa Łódzkiego, zachowało się już tylko 5. Dlatego nasze odkrycie jest tak ważne i stanowi istotny wkład do zasobów wiedzy botanicznej, nie tylko w skali regionalnej, ale i krajowej.
Stanowisko zostało odnalezione pod koniec maja, jednak z ujawnieniem informacji czekaliśmy na potwierdzenie oznaczenia gatunku przez eksperta. Po wspólnych oględzinach terenowych z botanikiem, dr hab. Marcinem Kiedrzyńskim z Wydziału Biologii i Ochrony Środowiska Uniwersytetu Łódzkiego, nie ma już żadnych wątpliwości – goździk znaleziony w Nadleśnictwie Poddębice to właśnie goździk siny Dianthus gratianopolitanus.
Znalezisko jest tym cenniejsze, że w lasach RDLP w Łodzi realizowany jest Regionalny program ochrony goździka sinego Dianthus gratianopolitanus VILL, opracowany przez botaników z Uniwersytetu Łódzkiego i Ogrodu Botanicznego w Łodzi. Uczestniczą w nim aktywnie łódzkie nadleśnictwa – te, w których jeszcze zachowały się populacje tego gatunku.
Więcej o Regionalnych programach ochrony wybranych gatunków roślin rzadkich i zagrożonych wyginięciem na terenie województwa łódzkiego można przeczytać tutaj (https://www.lodz.lasy.gov.pl/aktualnosci/-/asset_publisher/1M8a/content/ratowanie-ginacych-roslin).
Odnalezienie przez leśników nieznanego dotychczas stanowiska rzuca nowe światło i pozwala optymistyczniej patrzeć na perspektywy ochrony goździka sinego. Tym bardziej, że stanowisko to jest w tej chwili najmocniejszym w regionie łódzkim – tworzą go 4 płaty, liczące łącznie ponad 1000 pędów. Większość z nich to pędy generatywne (kwitnące i owocujące).
Populacja w Nadleśnictwie Poddębice (RDLP w Łodzi) weryfikuje też zasięg gatunku – znajduje się ponad 60 km na północ od dotychczasowych stwierdzeń goździka sinego w naszym regionie. Być może między tym stanowiskiem, a wykazywanymi w Czerwonej Księdze Roślin Województwa Łódzkiego, istnieją i trwają inne, niezidentyfikowane jeszcze kępy i płaty tej niezwykłej rośliny – Dianthus gratianopolitanus Vill.
