Wydawca treści Wydawca treści

Rezerwaty Przyrody

Rezerwaty to wydzielone obszary o szczególnych wartościach przyrodniczych, zachowane w stanie naturalnym lub mało zmienionym. Ogranicza się tam gospodarkę leśną. Spośród 1441 rezerwatów, które mamy obecnie w Polsce, 671 to rezerwaty leśne o łącznej powierzchni ponad 61 tys. ha. Rezerwaty stanowią 1,6 proc. powierzchni lasów zarządzanych przez LP.

Na terenie Nadleśnictwa Spała występuje 7 rezerwatów przyrody:

Rezerwat „Gać Spalska" –
 
 
(pow. 85,89 ha, utworzony w roku 2006).
 
                    Rezerwat utworzony dla zachowania naturalnie ukształtowanych zespołów roślinnych- głównie łęgu jesionowo-olchowego i olsu porzeczkowego – związanych ze śródleśną rzeką nizinna oraz stanowisk chronionych i rzadkich roślin i zwierząt. Część powierzchni objęta jest ochroną ścisłą, w tym wody rzeki Gać i liczne zbiorniki. Drzewostany to stare olsy a także 200 letnie sośniny. Występuje tu wiele rzadkich i chronionych roślin charakterystycznych dla terenów bagiennych takich jak: bagno zwyczajne, rosiczka okrągłolistna, modrzewnica zwyczajna, żurawia błotna, kosmatka owłosiona, liczne torfowce i turzyce. W wodach Gaci spotkać można pstrąga a w zbiornikach prowadzona jest restytucja raka szlachetnego.
 
Rezerwat „Konewka" –
 
        
(pow. 99,91 ha, utworzony w roku 1978 roku).
 
                      Chroni fragmenty naturalnych drzewostanów należących do zespołu świetlistej dąbrowy. W rezerwacie dominują jednopiętrowe drzewostany sosnowe ze znaczną domieszką dębu, buka i graba. Przeciętny wiek drzewostanów 120 lat. W charakterystycznym dla świetlistej dąbrowy runie rośnie perłówka zwisła, widłak jałowcowaty, lilia złotogłów, kokoryczka wonna, miodownik melisowaty, czerniec gronkowy, naparstnica zwyczajna. Jest to miejsce gdzie od roku 2005 występuje gniazdo bociana czarnego, a do końca lat dziewięćdziesiątych obserwowano kraskę.
 
Rezerwat „Kruszewiec" –
 
     
 
(pow. 81,54 ha, utworzony w roku 1979)
 
                    Chroniony jest fragment wielogatunkowego lasu liściastego z udziałem jodły na granicy zasięgu. W rezerwacie przeważają wielogatunkowe drzewostany dwupiętrowe. Osobliwością rezerwatu jest gniazdo bociana czarnego. W bogatej florze naczyniowej na uwagę zasługuje – wawrzynek wilczełyko, czworolist pospolity, pszylaszczka pospolita, dąbrówka rozłogowa. Pojedyncze egzemplarze ponad 200 –stu letniej jodły osiągają wysokość ponad 35 m,.
 
Rezerwat „Małecz"–
 
      
 
(pow. 9,15 ha, utworzony w roku 1987)
 
Jest rezerwatem florystycznym w którym chronione są stanowiska różanecznika żółtego. Stanowiska tego krzewu powstały w sposób sztuczny w roku 1928. Roślina znalazła odpowiednie warunki bytowania o czym świadczy stały wzrost populacji. Obecnie krzew odnawia się w sposób naturalny nie tylko na terenach rezerwatu ale także w sąsiednich drzewostanach. Część rezerwatu objeta jest ochroną ścisłą.
 
Rezerwat „Spała" –
 
      
 
(pow. 102,70 ha, utworzony w roku 1958, powiększony w 2001 r).
 
                    Położony po obu stronach Pilicy, utworzony dla zachowania fragmentu lasu mieszanego o charakterze naturalnym z udziałem jodły występującej w pobliżu północnego zasięgu występowania. Rosną tu 200-letnie sosny, których wysokość przekracza 35 m w zmieszaniu ze znacznie starszymi dębami. Spotkać można także jawory, graby, olchy i świerki. W wyniku zmiany stosunków wodnych oraz ujemnego oddziaływania emisji przemysłowych udział jodły uległ drastycznemu zmniejszeniu. Przeciętny wiek drzewostanu wynosi 163 lata. W bogatym runie na uwagę zasługują gatunki chronione – pszylaszczka pospolita, tuskiewnik różowy, pierwiosnka lekarska, kopytnik pospolity, lilia złotogłów, paprotka zwyczajna. W poszyciu rosną krzewy chronione: kalina koralowa, kruszyna, wawrzynek wilczełyko. Lasy rezerwatu to w okresie minionym centrum terenów łowieckich cara i prezydentów II Rzeczypospolitej. Znaczna część rezerwatu objęta jest ochroną ścisłą.
 
„Starodrzew Lubochniański" –
 
      
 
(pow. 22,38 ha, utworzony w roku 1990).
 
                   Jest rezerwatem fitocenotycznym lasów i borów utworzonym w celu zachowania starodrzewu sosnowo – dębowego naturalnego pochodzenia. Gatunkiem panującym jest sosna tworząca drzewostany mieszane z dębem i brzozą. Przeciętny wiek drzewostanów wynosi 127 lat. W dobrze rozwiniętym runie występuje szczawik zajęczy, borówka czernica, fiołek leśny, kosmatka owłosiona, dąbrówka rozłogowa
 
Rezerwat Żądłowice –
 
      
 
(pow. 241,19 ha – utworzony w 1968 roku, powiększony w roku 2001)
 
                   Utworzony dla zachowania niespotykanych w lasach polskich układów siedlisk borowych i olsów oraz związanych z tym układem typów siedliskowych lasów i warunków hydrologicznych. Z siedliskami borowymi związane są stuletnie i starsze drzewostany sosnowe ze stanowiskami widłaków (w tym wrońca) siódmaczkiem leśnym, orlicą, borówkami brusznicą i czernią. Olsy porastają stare drzewostany olchowe gdzie w runie spotyka się wawrzynka wilczełyko, kosmatke owłosioną, kosaćca żółtego, czermień błotną, bobrek trójlistny. Odpowiednie warunki bytowania znalazł tu bocian czarny.

Polecane artykuły Polecane artykuły

Powrót

Nasze lasy

Nasze lasy

            Nadleśnictwo Spała prowadzi trwale zrównoważoną gospodarkę leśną na ponad   15,5 tys. ha, a swym zasięgiem terytorialnym obejmuje 454,40km2. Dodatkowo na zlecenie Starostwa Powiatowego w Tomaszowie Mazowieckim pracownicy nadleśnictwa prowadzą nadzór nad lasami nie stanowiącymi własności skarbu państwa na obszarze ponad 2,2 tys. ha.
            Tereny Nadleśnictwa Spała rozpościerają się na malowniczej równinie piotrkowskiej, w dolinie rzeki Pilicy, która jest szczególnie bogata w kompleksy leśne.  Tereny nadleśnictwa cechują się niewielkim zróżnicowaniem rzeźby terenu. Jest to teren równinny, na którym występują lokalne wzniesienia i pagórki, które osiągają wysokość około 190-200m n.p.m.

Ciekawym elementem terenu jest dolina rzeki Pilicy, która przepływając przez gminę Inowłódz jest granicą rzeźby lodowcowej i przedlodowcowej Polski. To właśnie tam znajdują się najniżej położone tereny Nadleśnictwa o wysokości 143 m n.p.m.

Największym znaczeniem dla obecnego ukształtowania rzeźby terenu oraz budowy geologicznej Nadleśnictwa Spała, miał maksymalny stadiał zlodowacenia środkowo – polskiego. To właśnie z tego okresu wywodzą się najmłodsze na opisywanym terenie osady i formy glacjalne. Na terenie nadleśnictwa można wydzielić następujące jednostki geomorfologiczne:

  • wysoczyznę morenową,
  • obszary występowania utworów wodnolodowcowych (zandry),
  • obszary aluwialnych dolin Pilicy z tarasami: zalewowymi, erozyjnymi i wydmowymi.

Bogactwo gatunkowe lasów (biocenoza) nierozerwalnie związane jest z biotopem, tworząc razem ekosystem leśny. W związku z dużą różnorodnością ekosystemów leśnych wyróżniono kilkanaście typów siedliskowych lasu.

Na terenie nadleśnictwa występuje 12 typów siedliskowych lasu. Na żyznych glebach występują siedliska lasowe, które mają bogatą szatę rośliną i zbudowane są głownie z drzew liściastych. Na siedliskach borowych w Nadleśnictwie Spała króluje sosna.

Oprócz siedlisk typowo leśnych oraz borowych wyróżniamy siedliska mieszane, w których sosna jest również gatunkiem głównym, jednakże duży udział mają tu też gatunki liściaste. Są to głównie: dąb bezszypułkowy i szypułkowy, brzoza brodawkowata oraz buk zwyczajny.
            Oprócz drzew na biocenozę ekosystemu leśnego składa się wiele gatunków roślin oraz grzybów  występujących w runie leśnym spalskich lasów. Spośród ich dużego bogactwa na terenie nadleśnictwa występuje wiele gatunków objętych ochroną gatunkową.

 Najciekawsze z nich to: smardz, szmaciak gałęzisty, porosty z rodziny brodaczkowate, orlik pospolity, grążel żółty i grzybienie białe występujące na stawach starorzecza Pilicy, a także wawrzynek wilczełyko oraz wierzba borówkolistna. Ponadto na terenie Nadleśnictwa Spała występuje wiele okazałych pojedynczych drzew oraz ich grup, które mają miano pomników przyrody.

Także świat zwierząt na obszarze lasów spalskich jest bogaty i zróżnicowany. Gromada ssaków reprezentowana jest przez główne polskie gatunki łowne: jelenia, sarnę, dzika, daniela, zająca, lisa, jenota, borsuka, kunę, norkę, tchórza i piżmaka. Na terenie nadleśnictwa występuje również wiele chronionych owadów, płazów, gadów, ptaków oraz ssaków. Do najciekawszych możemy zaliczyć: kumaka nizinnego(płazy), traszki grzebieniastą oraz zwyczajną (gady), błotniaki, bociana czarnego, świstuna (ptaki), liczne nietoperze z rodziny mroczkowatych gniazdujące w bunkrach, gronostaja oraz łasicę.