Wydawca treści
Rezerwaty Przyrody
Rezerwaty to wydzielone obszary o szczególnych wartościach przyrodniczych, zachowane w stanie naturalnym lub mało zmienionym. Ogranicza się tam gospodarkę leśną. Spośród 1441 rezerwatów, które mamy obecnie w Polsce, 671 to rezerwaty leśne o łącznej powierzchni ponad 61 tys. ha. Rezerwaty stanowią 1,6 proc. powierzchni lasów zarządzanych przez LP.
Na terenie Nadleśnictwa Spała występuje 7 rezerwatów przyrody:
Rezerwat „Gać Spalska" –
(pow. 85,89 ha, utworzony w roku 2006).
Rezerwat utworzony dla zachowania naturalnie ukształtowanych zespołów roślinnych- głównie łęgu jesionowo-olchowego i olsu porzeczkowego – związanych ze śródleśną rzeką nizinna oraz stanowisk chronionych i rzadkich roślin i zwierząt. Część powierzchni objęta jest ochroną ścisłą, w tym wody rzeki Gać i liczne zbiorniki. Drzewostany to stare olsy a także 200 letnie sośniny. Występuje tu wiele rzadkich i chronionych roślin charakterystycznych dla terenów bagiennych takich jak: bagno zwyczajne, rosiczka okrągłolistna, modrzewnica zwyczajna, żurawia błotna, kosmatka owłosiona, liczne torfowce i turzyce. W wodach Gaci spotkać można pstrąga a w zbiornikach prowadzona jest restytucja raka szlachetnego.
Rezerwat „Konewka" –
(pow. 99,91 ha, utworzony w roku 1978 roku).
Chroni fragmenty naturalnych drzewostanów należących do zespołu świetlistej dąbrowy. W rezerwacie dominują jednopiętrowe drzewostany sosnowe ze znaczną domieszką dębu, buka i graba. Przeciętny wiek drzewostanów 120 lat. W charakterystycznym dla świetlistej dąbrowy runie rośnie perłówka zwisła, widłak jałowcowaty, lilia złotogłów, kokoryczka wonna, miodownik melisowaty, czerniec gronkowy, naparstnica zwyczajna. Jest to miejsce gdzie od roku 2005 występuje gniazdo bociana czarnego, a do końca lat dziewięćdziesiątych obserwowano kraskę.
Rezerwat „Kruszewiec" –
(pow. 81,54 ha, utworzony w roku 1979)
Chroniony jest fragment wielogatunkowego lasu liściastego z udziałem jodły na granicy zasięgu. W rezerwacie przeważają wielogatunkowe drzewostany dwupiętrowe. Osobliwością rezerwatu jest gniazdo bociana czarnego. W bogatej florze naczyniowej na uwagę zasługuje – wawrzynek wilczełyko, czworolist pospolity, pszylaszczka pospolita, dąbrówka rozłogowa. Pojedyncze egzemplarze ponad 200 –stu letniej jodły osiągają wysokość ponad 35 m,.
Rezerwat „Małecz"–
(pow. 9,15 ha, utworzony w roku 1987)
Jest rezerwatem florystycznym w którym chronione są stanowiska różanecznika żółtego. Stanowiska tego krzewu powstały w sposób sztuczny w roku 1928. Roślina znalazła odpowiednie warunki bytowania o czym świadczy stały wzrost populacji. Obecnie krzew odnawia się w sposób naturalny nie tylko na terenach rezerwatu ale także w sąsiednich drzewostanach. Część rezerwatu objeta jest ochroną ścisłą.
Rezerwat „Spała" –
(pow. 102,70 ha, utworzony w roku 1958, powiększony w 2001 r).
Położony po obu stronach Pilicy, utworzony dla zachowania fragmentu lasu mieszanego o charakterze naturalnym z udziałem jodły występującej w pobliżu północnego zasięgu występowania. Rosną tu 200-letnie sosny, których wysokość przekracza 35 m w zmieszaniu ze znacznie starszymi dębami. Spotkać można także jawory, graby, olchy i świerki. W wyniku zmiany stosunków wodnych oraz ujemnego oddziaływania emisji przemysłowych udział jodły uległ drastycznemu zmniejszeniu. Przeciętny wiek drzewostanu wynosi 163 lata. W bogatym runie na uwagę zasługują gatunki chronione – pszylaszczka pospolita, tuskiewnik różowy, pierwiosnka lekarska, kopytnik pospolity, lilia złotogłów, paprotka zwyczajna. W poszyciu rosną krzewy chronione: kalina koralowa, kruszyna, wawrzynek wilczełyko. Lasy rezerwatu to w okresie minionym centrum terenów łowieckich cara i prezydentów II Rzeczypospolitej. Znaczna część rezerwatu objęta jest ochroną ścisłą.
„Starodrzew Lubochniański" –
(pow. 22,38 ha, utworzony w roku 1990).
Jest rezerwatem fitocenotycznym lasów i borów utworzonym w celu zachowania starodrzewu sosnowo – dębowego naturalnego pochodzenia. Gatunkiem panującym jest sosna tworząca drzewostany mieszane z dębem i brzozą. Przeciętny wiek drzewostanów wynosi 127 lat. W dobrze rozwiniętym runie występuje szczawik zajęczy, borówka czernica, fiołek leśny, kosmatka owłosiona, dąbrówka rozłogowa
Rezerwat Żądłowice –
(pow. 241,19 ha – utworzony w 1968 roku, powiększony w roku 2001)
Utworzony dla zachowania niespotykanych w lasach polskich układów siedlisk borowych i olsów oraz związanych z tym układem typów siedliskowych lasów i warunków hydrologicznych. Z siedliskami borowymi związane są stuletnie i starsze drzewostany sosnowe ze stanowiskami widłaków (w tym wrońca) siódmaczkiem leśnym, orlicą, borówkami brusznicą i czernią. Olsy porastają stare drzewostany olchowe gdzie w runie spotyka się wawrzynka wilczełyko, kosmatke owłosioną, kosaćca żółtego, czermień błotną, bobrek trójlistny. Odpowiednie warunki bytowania znalazł tu bocian czarny.
Najnowsze aktualności
Powrót
ślady powstańców warszawskich w lasach spalskich
ślady powstańców warszawskich w lasach spalskich
1 sierpnia 2020r., w 76 rocznicę wybuchu Powstania Warszawskiego przywołujemy trzy wspomnienia:
- Strzelca Jana Antoniego Jaśka, pseudonim „Bet”, syna Walentyny z Marcinkiewiczów i Antoniego urodzonego 22 czerwca 1922 r. w Poznaniu. W 1942 r. ojciec zabiera go z Warszawy skąd przenoszą się do Kosowa Lackiego. Ojciec, jako leśnik, zostaje zatrudniony w majątku leśnym księcia Erika von Kurzatowskiego. Jan zostaje zatrudniony jako goniec w Nadleśnictwie Łochów. Mając możliwość swobodnego przemieszczania się oraz znajomość języka niemieckiego staje się łącznikiem konspiracji AK. W lipcu 1944 r. wraz z ojcem przenosi się do Warszawy. Zgłasza się do 24 kompani WSOP, stacjonującej na ulicy Kruczej. Tam zostaje zaprzysiężony i wcielony do 4 plutonu 24 kompanii w oddziałach kpt. „Kryski”. Jako strzelec, amunicyjny elkaemu przechodzi szlak bojowy od Śródmieścia do Czerniakowa. Ginie około 20 września 1944 r., broniąc terenu przeprawowego przy statku „Bajka”, nad Wisłą. Ciała nie odnaleziono. Jego portret został odnaleziony, odnowiony i zakonserwowany w Domu Pamięci Męczeństwa Leśników i Drzewiarzy Polskich im. Adama Loreta w Spale.
- Kobiet z Powstania - W małym domku w Królowej Woli, do którego zmuszona była przenieść się Rodzina leśniczego Antoniego Gabrysiewicza po jego aresztowaniu, po Powstaniu znalazło schronienie 8 kobiet i troje dzieci. Rodziny Kubiaków, Gomólińskich, Piwkowskich i Filewiczów, Sienkanów i Osikowskich. Poprzez obóz przejściowy dla warszawiaków, wypędzonych z miasta, Dulag 121 w Pruszkowie, dotarły tu pieszo. Razem z gospodyniami domu przetrwały głód, choroby i zagrożenia ze strony Niemców, Rosjan, Kozaków.
- Od Puszczy Nalibockiej przez Puszczę Kampinoską do Puszczy Spalskiej wędrowali i walczyli Partyzanci trzech puszcz. Zgrupowanie Stołpecko - Nalibockie pokonując trudną drogę w walce, od Puszczy Nalibockiej do Warszawy, tuż przed Powstaniem Warszawskim dotarło do Puszczy Kampinoskiej. 2 sierpnia zgrupowanie zaatakowało lotnisko na Bielanach. Z 2 na 3 września zaatakowało i rozgromiło batalion znienawidzonej formacji SS-RONA.Po ostatnim boju pod Jaktorowem resztki zgrupowania dotarły do trzeciej Puszczy, lasów opoczyńskich i spalskich. Major Adolf Pilch ps. „Góra – Dolina”, były dowódca zgrupowania, stanął na czele konnego oddziału, walczył na dawnych szlakach „Hubala” do stycznia 1945r.
tekst: A. Choromański
