Web Content Display
HISTORIA
Bogactwo Puszczy Nadpilickiej doceniali już władcy Polski od czasów piastowskich - toteż bory te do dóbr królewskich należały. Ziemie polskie leżące na zachód linii Pilicy w wyniku II rozbioru Polski znalazły się pod panowaniem pruskim. Władze pruskie odebrały królewszczyzny dotychczasowym dzierżawcą tworząc Urzędy Leśne, które działały w oparciu o ustawodawstwo obowiązujące w państwie pruskim.
W 1815 r. mocą decyzji Kongresu Wiedeńskiego, tereny te znalazły się w zaborze rosyjskim.
W końcu XIX wieku Spała stała się rezydencja myśliwską cara Aleksandra III. Po pierwszej wojnie światowej w niepodległej II Rzeczypospolitej w 1918 roku podzielono lasy podległe Urzędowi Leśnemu Lubochnia na N-ctwo Regny i N-ctwo Spała. W 1922 r. środkową część lasów N-ctwa Spała przydzielono do rezydencji Prezydenta Rzeczypospolitej w Spale. Z pozostałej części lasów utworzono N-ctwa Glina i N-ctwo Lubochnia. Po II wojnie światowej w wyniku przeprowadzonej nacjonalizacji dołączono do lasów N-ctwa Glina lasy właścicieli majątków: Rzeczyca, Wielka Wola i Mała Wola. W 1957 r. N-ctwo zostało przeniesione z Gliny do Spały. W 1973 r. do N-ctwa Spała włączono obszar zlikwidowanego N-ctwa Lubochnia.W 1976 r. do N-ctwa Spała dołączono również obszar leśny zlikwidowanego N-ctwa Rawa Maz. Ten ostatni został jednak odłączony od Spały w 1991 r. Po dokonanych zmianach N-ctwo obejmuje powierzchnię 15.579 ha lasów państwowych.
Asset Publisher
158 rocznica wybuchu Powstania Styczniowego
158 rocznica wybuchu Powstania Styczniowego
W 158 rocznicę wybuchu Powstania Styczniowego 1863r., warto wspomnieć powstańców i bitwy, które stoczyli w naszej okolicy: w Brenicy 14 lipca, Tomaszowie Mazowieckim 12 października, Lubochni 6 lutego, Tarnowskiej Woli 13 października, Studziannej 10 lutego.
Jednym z powstańców był Ignacy Harde, późniejszy mieszkaniec Inowłodza. Walczył w bitwach stoczonych przez oddział Edmunda Taczanowskiego pod Łaskiem, Goszczanowem, Czepowem, Pęcherzewkiem, Sędziejowicami. Oddział został rozbity pod Kruszyną.
Ignacy Harde jako weteran powstania styczniowego był przyjmowany z honorami przez najwyższe władze państwowe. Zgodnie z rozkazem specjalnym Józefa Piłsudskiego z 21 stycznia 1919 r.:
„Dla nas, żołnierzy wolnej Polski, powstańcy 1863 są
i pozostaną ostatnimi żołnierzami Polski (...) Wydaję rozkaz zaliczenia ich do szeregów Wojska (...) i witam ich jako Ojców
i Kolegów"
uzyskał uprawnienia żołnierza Wojska Polskiego i stopień porucznika, prawo do stałej pensji państwowej i noszenia specjalnego fioletowego munduru. Powstańcy styczniowi w okresie międzywojennym cieszyli się wielkim szacunkiem.
Ustawą z 18 grudnia 1919 r. wszystkich żyjących weteranów Powstania (było ich wówczas
3 644) awansowano na stopień podporucznika, czyli najniższy oficerski, a dotychczasowych oficerów - na stopień wyższy. 2 sierpnia tego roku przyznano im też stałą dożywotnią pensję, a rozkazem ministra spraw wojskowych z 7 listopada 1922 r. nakazano wojskowym oddawać honory powstańcom równego i wyższego stopnia. Nadawano im także ordery - odnowiony Virtuti Militari i nowo ustanowiony Krzyż Niepodległości. W przeddzień 70. rocznicy Powstania to ostatnie odznaczenie, w najwyższej klasie - z Mieczami, nadano wszystkim poległym i zmarłym powstańcom, symbolicznie dekorując nim Krzyż Traugutta w warszawskiej Cytadeli.
Stosowny wzór munduru zatwierdzono 9 marca 1920 r. Specjalne, granatowe umundurowanie weterana Powstania Styczniowego składało się z czamary, spodni, płaszcza na wzór sukmany i czapki rogatywki. W maju 1922 r. wprowadzono nowy wzór munduru, w którym czamarę zastąpił surdut.
Przy budynku Nadleśnictwa Spała znajduje się krzyż powstańczy, upamiętniający zabitego powstańca. Zgodnie z przekazywanymi opowieściami, po bitwie pod Brenicą schronił się on we młynie Spała, który wówczas stał w tym miejscu. Tam został zaatakowany i śmiertelnie raniony przez oddział kozaków. Zmarł w trakcie ucieczki w miejscu, gdzie dziś znajduje się pamiątkowy krzyż.
Cześć i chwała Bohaterom Powstania Styczniowego!
